Điều trị Hội chứng ống cổ tay, tê ngón tay

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Thạc sĩ  Lê Thị Huệ (0986800687) - Khoa Nội Cơ Xương Khớp - Bệnh viện Thống Nhất.

Hội chứng ống cổ tay (hội chứng đường hầm cổ tay) là một tình trạng khá phổ biến, có thể xảy ra ở bất kỳ ai. Giai đoạn đầu người bệnh thường bị đau, tê, ngứa ran ở bàn tay hay ngón tay, làm ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc. Do tình trạng chèn ép dây thần kinh giữa ở ống cổ tay gây cảm giác tê tay, đau tay, giảm khả năng lao động. Người bệnh cần thăm khám và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nghiêm trọng, khiến bệnh trở nặng, gây teo cơ, giảm chức năng và vận động bàn tay.

1. Hội chứng ống cổ tay là gì?

Về giải phẫu học, ống cổ tay là một khoang rỗng được bao quanh bởi mạc giữ gân gấp, xương và dây chằng. Trong đó, chạy dọc ống cổ tay là dây thần kinh giữa, điều khiển cảm nhận và vận động các cơ ở tay.

Hội chứng ống cổ tay là tình trạng dây thần kinh giữa bị chèn ép trong ống cổ tay, biểu hiện bằng cơn đau nhức, tê ran và ngứa ngón trỏ, ngón giữa và ngón áp út, có thể lan dần lên cẳng tay về phía vai kèm theo cơn đau cơ, chuột rút.

 Giải phẫu ống cổ tay bình thường

Hội chứng ống cổ tay xảy ra do các bất thường trong giải phẫu ống cổ tay. Đây là một đường hầm nhỏ nhằm bảo vệ dây thần kinh giữa, bề rộng khoảng 2,5cm (tương đương 1 inch). Mặt nền và hai bên thành của đường hầm là các xương cổ tay. Mái của đường hầm được che phủ bởi một dải mô liên kết chặt chẽ gọi là dây chằng ngang. Đi trong ống cổ tay có dây thần kinh giữa và các gân gấp các ngón tay lên bám vào cẳng tay. Vì các cấu trúc đi qua ống cổ tay là cố định, đường hầm ống cổ tay tương đối chật hẹp và có rất ít khả năng thay đổi kích thước. Trong khi đó, dây thần kinh giữa lại mềm nhất, nằm nông nhất nên dễ bị tổn thương do chèn ép nhất.

Dây thần kinh giữa là một trong những dây thần kinh chính ở bàn tay. Đây là sợi ngoại biên bắt nguồn từ nhóm rễ thần kinh ở tủy cổ. Dây thần kinh giữa đi xuống cánh tay và cẳng tay, chui qua đường hầm ống cổ tay và đi vào bàn tay.

Chức năng của dây thần kinh giữa là cảm nhận cảm giác ở ngón tay cái, ngón trỏ, ngón giữa và 1 nửa ngón đeo nhẫn. Đồng thời, dây thần kinh giữa cũng chịu trách nhiệm vận động cho các cơ xung quanh gốc ngón tay cái. Khi bị chèn ép, các chức năng của thần kinh giữa bị hạn chế, biểu hiện ra các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay.

Sự chèn ép của dây thần kinh giữa trong ống cổ tay có thể gây ra cơn đau, tê bì hay loạn cảm các ngón tay

2. Các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay

Các dấu hiệu của hội chứng ống cổ tay thường khó nhận biết do chúng khởi phát chậm mà không có chấn thương cụ thể nào xảy ra trước đó. Đôi khi, triệu chứng xuất hiện vào ban đêm khi người bệnh ngủ với cổ tay bị cong, gây áp lực lên dây thần kinh giữa.

Một số triệu chứng phổ biến có thể kể đến như:

• Tê bì tay vào ban đêm.

• Ngứa ran, đau nhức chủ yếu ở ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa.

• Mất khả năng nhận thức ở các đầu ngón tay.

• Cảm giác ngứa ran có thể di chuyển lên cẳng tay về phía vai.

Khi hội chứng ống cổ tay nặng hơn, các triệu chứng xảy ra thường xuyên hơn:

• Đau cơ và chuột rút nhiều hơn.

• Tay yếu, ít lực cầm nắm khiến bạn khó thực hiện các động tác bình thường như viết, cài cúc áo, gõ bàn phím, sử dụng điện thoại…

• Phản ứng xung thần kinh chậm hơn hoặc mất nhận thức về vị trí của tay trong không gian.

Biểu hiện của hội chứng ống cổ tay (viêm, đau, hẹp…) khá đa dạng do dây thần kinh giữa là dây thần kinh hỗn hợp: cảm giác, vận động và thần kinh thực vật. Bên cạnh đó, vì dây thần kinh giữa đi từ các rễ thần kinh cột sống cổ nên đôi khi các triệu chứng có thể bị lẫn lộn nhau hoặc cùng bị chèn ép dẫn tới tình trạng “chèn ép kép”.

Việc nắm chắc các triệu chứng lâm sàng đóng vai trò rất quan trọng trong việc phối hợp với các thăm dò hình ảnh và điện sinh lý thần kinh để làm cơ sở chẩn đoán và điều trị. Bệnh có thể gây ra các dấu hiệu sau:

1. Rối loạn về cảm giác

Bệnh nhân thường có cảm giác tê bì tay chân, dị cảm, đau buốt do kim châm hoặc rát bỏng ở vùng da thuộc chi phối của dây thần kinh giữa (ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một nửa ngón áp út), các triệu chứng này biểu hiện từ cổ tay đến các ngón. Triệu chứng về cảm giác thường tăng về đêm, làm cho người bệnh thức giấc, gây mất ngủ. Các động tác gấp hoặc ngửa cổ tay quá hoặc tỳ đè lên vùng ống cổ tay như đi xe máy cùng làm cảm giác tê tăng lên, triệu chứng giảm đi khi ngừng vận động, nghỉ ngơi, vẩy tay.

2. Rối loạn về vận động

Triệu chứng này xuất hiện trong giai đoạn muộn của bệnh do dây thần kinh giữa bị rối loạn vận động. Một số biểu hiện thường là cầm nắm khó, các động tác khéo léo của bàn tay giảm, hay đánh rơi đồ vật.

Biến chứng của hội chứng đường hầm cổ tay

Tình trạng chèn ép thần kinh giữa kéo dài khiến người bệnh bị hẹp ống cổ tay, gây đau, tê, giảm hoặc mất cảm giác vùng da tay thuộc chi phối của thần kinh giữa, nặng hơn có thể gây teo cơ, giảm chức năng và vận động bàn tay.

Nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể khỏi hoàn toàn, ngược lại sẽ gây ra những tổn thương và di chứng kéo dài làm ảnh hưởng lớn tới sinh hoạt và công việc của người bệnh. Theo thống kê ở Mỹ, hàng năm có khoảng 200.000 ca phẫu thuật điều trị, do đó người lao động phải nghỉ việc ảnh hưởng đến đời sống kinh tế, kèm theo là chi phí cho việc điều trị.

Thần kinh chi phối các vùng của bàn tay

Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Trường hợp nhận thấy các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng ống cổ tay không thuyên giảm, thậm chí là gây cản trở các hoạt động bình thường và giấc ngủ, bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Nếu để lâu, tổn thương cơ bàn tay vĩnh viễn có thể xảy ra và khó điều trị hơn.

3. Các nguyên nhân của hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay là hệ quả của sự kết hợp nhiều yếu tố. Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ và người già có tỷ lệ cao mắc phải bệnh lý này.

Các nguyên nhân của hội chứng ống cổ tay bao gồm:

• Di truyền: Đây có thể là một yếu tố quan trọng. Đường hầm ống cổ tay có kích thước nhỏ hơn ở một số chủng tộc hoặc có sự khác biệt về mặt giải phẫu làm thu hẹp không gian, khiến cho dây thần kinh giữa dễ bị chèn ép hơn.

• Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp ba lần so với nam giới, do nhìn chung họ có đường hầm ống cổ tay nhỏ hơn;

• Sử dụng tay lặp đi lặp lại: Lặp đi lặp lại cùng một chuyển động của bàn tay và cổ tay trong một thời gian dài có thể làm tổn thương các gân ở cổ tay, gây sưng viêm và gây áp lực lên dây thần kinh;

• Vị trí tay và cổ tay: Thực hiện các hoạt động cần phải uốn cong, gập duỗi quá mức bàn tay và cổ tay trong một thời gian dài có thể làm tăng áp lực lên dây thần kinh;

• Thai kỳ: Thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể gây sưng viêm các thành phần trong ống cổ tay;

• Các bệnh lý đi kèm: Tổng trạng béo phì, bệnh tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, suy thận và rối loạn chức năng tuyến giáp là những bệnh lý có liên quan đến hội chứng ống cổ tay;

• Sau tổn thương cổ tay: Do viêm khớp, viêm dây chằng, viêm đơn dây, đa dây thần kinh hay cả các chấn thương cổ tay, chẳng hạn như trật khớp, gãy xương. Những điều này làm thay đổi không gian trong ống cổ tay và gây áp lực lên dây thần kinh giữa.

Đối tượng dễ mắc bệnh ống cổ tay là phụ nữ ở tuổi trung niên, phần lớn do nguyên nhân vô căn (chiếm 70%), số còn lại có thể do các nguyên nhân nội sinh hoặc ngoại sinh. 

1. Nguyên nhân vô căn

Khoảng 70% các bệnh nhân mắc bệnh không tìm được nguyên nhân rõ ràng. Có thế có hiện tượng viêm bao hoạt dịch, tăng áp lực khoảng gian bào trong ống cổ tay gây chèn ép thần kinh giữa. Thực tế thấy các triệu chứng giảm đi khi dùng thuốc chống viêm đường uống hoặc tiêm vào ống cổ tay.

2. Các nguyên nhân ngoại sinh

• Biến dạng khớp và các chấn thương vùng cổ tay: Gãy đầu dưới xương quay, gãy xương cổ tay, khớp giả xương thuyền, bán trật xoay xương thuyền, trật xương nguyệt, viêm khớp cổ tay gây chèn ép thần kinh giữa trong ống cổ tay

• Hemophilia, bệnh u tủy

• Các loại u: U tế bào khổng lồ xương và bao gân, u máu, nang hoạt dịch, u hạt tophy… gây lấn chỗ ống cổ tay và dẫn đến chèn ép thần kinh giữa

3. Các nguyên nhân nội sinh

• Ứ dịch lúc mang thai: Trong thai kỳ, sự ứ đọng dịch làm tăng lượng dịch trong ống cổ tay, dẫn đến tăng áp lực kẽ trong ống cổ tay gây chèn ép thần kinh giữa.

• Bệnh gout: Do sự lắng đọng tinh thể urat trong gân gấp gây phì đại gân, hoặc tình trạng viêm phì đại bao gân gấp do gout cũng gây ra chèn ép thần kinh giữa.

• Suy giáp: Nguyên nhân là do sự tích tụ Myxedemateous mô trong dây chằng cổ tay ngang.

• Viêm khớp dạng thấp: Gây ra viêm bao gân/màng hoạt dịch dẫn đến phù nề và ứ dịch trong bao gân gấp.

• Chạy thận nhân tạo định kỳ: Bệnh thần kinh ngoại biên thường gặp ở bệnh nhân suy thận mạn có liên quan tới tăng ure máu.

4. Ai có nguy cơ cao bị hội chứng ống cổ tay

Những người làm các công việc thường xuyên sử dụng bàn tay và lặp lại một động tác trong thời gian dài là đối tượng có nguy cơ cao mắc hội chứng ống cổ tay, bao gồm:

• Công nhân dây chuyền lắp ráp.

• Tài xế lái xe.

• Thư ký, đánh máy.

• Thợ cắt tóc.

• Thợ làm bánh.

• Thợ thủ công.

• Thư ký, đánh máy;

• Thu ngân.

• Nhạc công.

Đa số các bệnh nhân đều nhận biết được các biểu hiện của hội chứng ống cổ tay khi làm một số việc thông thường trong đời sống hằng ngày. Cụ thể là các công việc liên quan đến việc lặp lại cùng một chuyển động với cổ tay trong một thời gian dài.

 Tuy nhiên, các bằng chứng khoa học vẫn chưa rõ ràng và còn nhiều mâu thuẫn về việc những yếu tố này là yếu tố nguy cơ hay nguyên nhân trực tiếp của hội chứng ống cổ tay.

Ngay khi có cảm giác ngứa ran, đau hoặc tê ở ngón tay, hội chứng ống cổ tay là điều đầu tiên bạn phải nghĩ đến. Nắm được các thông tin như trên không chỉ giúp bạn nhận biết bệnh sớm, mà còn định hướng cho bạn tìm kiếm trợ giúp y khoa phù hợp; đồng thời, cần điều chỉnh các hoạt động hằng ngày để cải thiện những triệu chứng khó chịu này.

Các yếu tố nguy cơ

Các yếu tố thường gặp nhất: phù ống cổ tay, trạng thái căng lặp đi lặp lại hay các chấn thương do sử dụng thái quá, tuần hoàn tồi, quá gấp hay quá ngửa cổ tay, mất cân bằng giữa các cơ, thai nghén làm tăng ứ dịch thường là ở quý thứ ba, viêm các gân, chấn thương cổ tay gây chèn ép, nữ giới (có thể do ống cổ tay nhỏ hơn so với nam giới), những người làm một số nghề nghiệp hay chơi các môn thể thao có liên quan nhiều đến cổ tay (người ta ước tính có trên 50% những người này bị hội chứng ống cổ tay), một số trường hợp hay bệnh toàn thân (như đái tháo đường, mãn kinh, béo phì, suy tuyến giáp và suy thận...) có thể làm tăng nguy cơ bị hội chứng ống cổ tay.

5. Làm sao để phân biệt tình trạng tê bì tay là do hội chứng ống cổ tay hay do thoái hóa cột sống cổ?

Chúng ta cần phân biệt hội chứng ống cổ tay và bệnh lý chèn ép thần kinh từ cột sống cổ (nhấn mạnh là cột sống cổ).

Triệu chứng của ống cổ tay khi tê, nó xuất phát từ mặt lòng bàn tay. Chủ yếu ở ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa, và một nửa ngón nhẫn và chỉ tê ở mặt trong thôi (mặt lòng bàn tay).

Ngoài hội chứng ống cổ tay, còn có hội chứng chèn ép dây thần kinh trụ (hội chứng kênh Guyon) cũng có biểu hiện chèn ép gần giống như hệ thần kinh trung ương giữa. Nó xảy ra ở ngón út và một phần hai ngón áp út.

Đối với bệnh lý chèn ép thần kinh ở cổ, bệnh nhân phải có dấu hiệu trên cổ. Họ cảm thấy cứng cổ hay cơn đau lan từ cổ xuống vai, hoặc từ vai xuống cánh tay, hoặc từ cánh tay xuống bàn tay. Bệnh của tủy cổ có thời gian diễn tiến dài, bệnh nhân sẽ bị lặp đi lặp lại nhiều lần và mức độ sẽ càng nặng hơn.

Để phân biệt hai triệu chứng đó, ta cần dựa vào triệu chứng lâm sàng. Thứ hai, bệnh nhân sẽ gặp bác sĩ để khám và bác sĩ sẽ kiểm tra cột sống cổ. Hoặc họ sẽ làm test áp lực ống cổ tay để xem nó bị tay chỗ hay nó xảy ra ở cổ.

Cuối cùng, ta sẽ tiến hành làm cận lâm sàng. Đầu tiên, ta sẽ làm điện cơ ở tay. Nếu nghi ngờ nguyên nhân tê tay có thể là bệnh tủy cổ hoặc rễ thần kinh, bác sĩ sẽ tiến hành chụp MRI cột sống cổ để phân biệt.

6. Bệnh nhân có thể gặp phải những biến chứng gì nếu không điều trị?

– Đau mạn tính.

– Teo cơ bàn tay, hạn chế vận động bàn tay.

– Tổn thương thần kinh không hồi phục.

7. Chẩn đoán hội chứng ống cổ tay

7.1 Dựa vào triệu chứng lâm sàng và một số nghiệm pháp

• Nghiệm pháp Tinel: dùng búa phản xạ gõ trên ống cổ tay ở tư thế duỗi tối đa gây cảm giác đau hay tê giật lên các ngón tay cái, ngón trỏ, ngón giữa và nửa ngón nhẫn => nghiệm pháp dương tính (+).

• Nghiệm pháp Phanel: gập cổ tay hết mức (90 độ) và giữ 60 giây. Nghiệm pháp dương tính nếu bệnh nhân thấy tê bì hoặc đau vùng dây thần kinh giữa chi phối.

• Nghiệm pháp Durkan: Thầy thuốc dùng ngón cái ấn vào vị trí giữa nếp gấp cổ tay bệnh nhân. Nghiệm pháp dương tính khi bệnh nhân thấy tê bì, đau tăng theo vùng phân bố của dây thần kinh giữa.

7.2 Dựa vào cận lâm sàng

• Đo điện cơ đồ: giảm tốc độ dẫn truyền cảm giác và tăng độ tiềm vận động. Đến giai đoạn nặng, không còn đáp ứng vận động cơ ô mô cái.

• Siêu âm khớp cổ tay: Có thể phát hiện nguyên nhân của hội chứng ống cổ tay như viêm tràn dịch các bao hoạt dịch gân gấp các ngón tay nông và sâu, các khối u, giả u vùng ống cổ tay... hoặc có thể thấy dây thần kinh giữa phù nề do bị chèn ép.

8. Các cách điều trị bệnh hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay nên được điều trị càng sớm càng tốt. Để cho tay được nghỉ thường xuyên hơn, tránh các hoạt động làm xấu thêm triệu chứng và chườm đá để giảm phù.

8.1. Nẹp giữ cố định cổ tay

Nẹp sẽ giúp giữ cổ tay ở tư thế thẳng hoặc trung tính, làm giảm áp lực lên dây thần kinh trong ống cổ tay. Bạn có thể đeo nẹp trong khi ngủ để vừa giúp cổ tay không bị gập, vừa cải thiện triệu chứng tê và đau tay do bệnh gây ra.

Nẹp hay bao cổ tay. Dùng nẹp cổ tay ban đêm khi ngủ hoặc bao cổ tay ban ngày khi làm việc.

Sử dụng nẹp trong điều trị bảo tồn hội chứng ống cổ tay

8.2. Uống các thuốc giảm đau, chống viêm

Các thuốc kháng viêm không steroid, các corticosteroid tiêm tại chỗ hay dùng thuốc uống.

Một số loại thuốc có thể được chỉ định để giúp giảm đau ống cổ tay trong thời gian ngắn như paracetamol hoặc ibuprofen. Khi sử dụng thuốc cần lưu ý tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa bởi tự ý mua hay sử dụng thuốc quá liều lượng có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm cho sức khỏe.

Tiêm corticoid trong điều trị bảo tồn hội chứng ống cổ tay

Điều trị hội chứng ống cổ tay chia ra hai nhóm phương pháp là bảo tồn và phẫu thuật.

• Đối với phương pháp bảo tồn, bệnh nhân uống thuốc kháng viêm. Song song đó, bệnh nhân có thể tập vật lý trị liệu để mềm ống cổ tay, đỡ bị chèn ép. Thứ hai, bệnh nhân sẽ dùng thuốc để tăng sự dẫn truyền của thần kinh, thông thường là nhóm vitamin B12 liều cao.

• Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định chích kháng viêm tại chỗ. Đặc biệt là kháng viêm chích tại chỗ ở ống cổ tay. Việc này còn tùy theo quan điểm của bác sĩ điều trị, có bác sĩ lựa chọn không chích.

• Khi điều trị bảo tồn không giảm, trường hợp nặng nhất là teo cơ, đặc biệt là đối với cơ ngón cái sẽ khiến bệnh nhân làm việc gì cũng khó. Bị teo cơ hay kết quả điện cơ ở mức độ nặng thì nên tiến hành phẫu thuật.

 Thuốc điều trị hội chứng ống cổ tay là những thuốc gì, dùng lâu dài có ảnh hưởng gì không?

Có hai nhóm thuốc chính đó là thuốc kháng viêm và thuốc hỗ trợ.

• Đối với kháng viêm, thường bác sĩ sẽ sử dụng thuốc không steroid và steroid. Uống thuốc lâu ngày, họ sẽ bị những tác dụng phụ của thuốc ví dụ như họ bị loét dạ dày. Nếu dùng steroid lâu dài, họ bị hội chứng cushing, do đó thuốc này không nên sử dụng kéo dài.

• Đối với thuốc hỗ trợ thì họ có thể dùng lâu hơn. Tuy nhiên, ta cần điều trị nội khoa trong vòng từ 3 đến 6 tuần. Nếu bệnh nhân không đỡ thì nên tiến hành phẫu thuật hội chứng ống cổ tay.

8.3 Điều trị phẫu thuật:

Phẫu thuật hội chứng ống cổ tay là giải pháp mang lại hiệu quả nhất định. Sau phẫu thuật, việc phục hồi nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào thời gian bệnh nhân bị lâu ngày hay còn sớm, tình trạng nặng hay nhẹ. Những bệnh nhân bị chèn ép nặng sau khi mổ, họ chỉ đỡ sơ sơ sau đó từ từ mới đỡ dần.

Những trường hợp bệnh nhân đến sớm hơn thì sẽ phục hồi mau hơn. Tất cả sẽ phụ thuộc vào mức độ chèn ép của cổ tay.

Phẫu thuật ống cổ tay

Khi các phương pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả, hoặc khi tổn thương chèn ép thần kinh ở mức độ nặng, teo cơ nhiều. Phẫu thuật cắt dây chằng ngang cổ tay, giải phóng thần kinh giữa bị chèn ép. Có thể được thực hiện bằng phương pháp mổ nội soi hoặc mổ mở. Bác sĩ sẽ thực hiện cắt bỏ dây chằng ngang ống cổ tay nhằm làm tăng kích thước không gian, giải phóng áp lực chèn ép lên các dây thần kinh và gân gấp.

Cơ bàn tay yếu, teo nhỏ

Trong quá trình thực hiện, người bệnh được gây tê tại vị trí cổ tay hoặc toàn thân nên có nguy cơ phản ứng với thuốc như dị ứng, sốc phản vệ.

Bên cạnh đó, một số biến chứng sau mổ hội chứng ống cổ tay có thể xảy ra bao gồm:

• Chảy máu.

• Nhiễm trùng.

• Tổn thương dây thần kinh giữa hoặc phân nhánh.

• Chấn thương gân cơ, mạch máu, dây chằng hoặc các cấu trúc khác.

8.4. Vật lý trị liệu hội chứng ống cổ tay

Các phương pháp điều trị vật lý khác: thuật bấm nắn cột sống, tập Yoga, xoa bóp, điều trị đau bằng laser, các bài tập trượt gân, các bài tập cổ tay…

Các bài tập vật lý trị liệu, yoga, siêu âm trị liệu, châm cứu… có thể hỗ trợ giảm đau hiệu quả, đồng thời tăng cường sức mạnh các cơ trong lòng bàn tay. Từ đó, hỗ trợ khôi phục khả năng vận động cho người bệnh.

Bài Tập Điều Trị Hội Chứng Ống Cổ Tay ThS BS Lê Thị Huệ 0986800687

Tùy vào tình trạng ống cổ tay và sức khỏe của mỗi người, liệu trình vật lý trị liệu sẽ có sự khác nhau. Vì vậy, để phục hồi chức năng đạt hiệu quả cao và tránh gây ra các tổn thương khác, người bệnh nên tập đúng liệu trình vật lý trị liệu được bác sĩ hướng dẫn.

Hướng dẫn 4 bài tập giảm đau cổ tay đơn giản tại nhà BS HUE 0986800687

CÁC BÀI TẬP TRƯỢT GÂN

Mục đích là làm tăng tuần hoàn của bàn tay và cổ tay, do đó làm giảm phù và kích thích các mô mềm khoẻ hơn (các cơ, các dây chằng và các gân). Tất cả nhằm làm giảm các triệu chứng của Hội Chứng Ống Cổ Tay

CÁC BÀI TẬP TRƯỢT GÂN

Giữ cho các gân hoạt động một cách tự do trong ống cổ tay là mục đích đầu tiên của các bài tập này. Các bài tập này không nhằm xây dựng sức khoẻ cho bàn tay và cổ tay của bạn.

Một số bệnh nhân lúc đầu cho rằng các bài tập có vẻ đơn giản này có thể không giúp ích gì, nhưng nếu họ kiên trì thực hiện đều đặn cùng với các bài tập khác và các điều trị không phẫu thuật, thí dụ mang các nẹp đêm khi ngủ và dùng các túi cổ tay ban ngày khi làm việc và sử dụng các kem, các gel giảm đau và các túi chườm đá, cuối cùng họ sẽ nhận ra những khác biệt về các triệu chứng của Hội Chứng Ống Cổ Tay .

Những bài tập “trượt” này cũng sẽ giữ cho tầm vận động tốt của các ngón tay và cổ tay.

Điều quan trọng là phải theo đúng trình tự phác họa dưới đây: thực hiện 5 “chu kỳ” 3 hay 4 lần mỗi ngày.

CÁC BÀI TẬP CỔ TAY ĐỂ PHÒNG HỘI CHỨNG ỐNG CỔ TAY

HCÔCT ảnh hưởng đến hàng triệu người Mỹ mỗi năm mà người ta vẫn chưa biết được rõ nguyên nhân nào gây ra. Thường người ta đổ tội cho nếp sống và các yếu tố di truyền phối hợp gây ra, nhưng thực tế các yếu tố nguy cơ thường rất khác nhau khiến cho hầu như mọi người đều có mắc một hay nhiều hơn các yếu tố này.

Hội Chứng Ống Cổ Tay có thể gây ra tê bì tay, cứng và đau. Làm sao để phòng được hội chứng này hay giảm bớt nguy cơ phải phẫu thuật?

Dưới đây là 3 vận động cơ bản mà bạn có thể làm bất cứ lúc nào trong ngày. Các động tác duỗi và các bài tập đơn giản, không đòi hỏi bất cứ một thiết bị nào. Bạn có thể tập tại bàn giấy, khi xếp hàng hoặc bất cứ lúc nào bạn có thể. Vì “các vấn đề của ống cổ tay có thể phòng được bằng cách tập duỗi nhiều lần trong ngày” nên bạn có thể bảo vệ cho cổ tay bạn chỉ từ ít phút mỗi ngày với những động tác đơn giản dưới đây:

Động tác “nhện hít đất” nhìn trong gương

Nhớ rằng tập đi tập lại nhiều lần là động tác duỗi lớn nhất cho các bàn tay của bạn:

1. Bắt đầu bằng ép hai bàn tay vào nhau như ở tư thế cầu nguyện.

2. Dang các ngón tay xa nhau như có thể, sau đó xếp các ngón tay thành hình tháp chuông bằng cách đưa xa ra hai gan bàn tay, nhưng chụm các ngón với nhau.

Động tác này làm duỗi cân gan bàn tay, các cấu trúc trong ống cổ tay và dây giữa - là dây thần kinh bị kích thích trong Hội Chứng Ống Cổ Tay .

Rung lắc, “giũ tung” hai bàn tay

Bàn tay vẫy tựa như “giũ tung” các ngón tay cho khô sau khi vừa rửa tay.

Mỗi giờ vẫy một hay hai lần, làm cho các gân gấp ngón tay và dây giữa khỏi bị bóp chặt, tù túng về ban ngày, tựa như bạn được rửa tay thường xuyên.

Động tác căng duỗi sâu nhất

Động tác sau cùng này là sự căng duỗi sâu nhất của bài tập:

1. Tay đưa thẳng ra trước, khuỷu tay thẳng, cổ tay mở rộng và các ngón tay nhìn xuống dưới.

2. Các ngón dang nhẹ và dùng bàn tay kia để gấp nhẹ nhàng cổ tay xuống dưới, căng duỗi cổ tay và các ngón càng nhiều càng tốt.

3. Khi bạn cảm thấy cổ tay đạt được độ linh hoạt mềm dẻo tối đa, giữ tư thế này trong khoảng 20 giây.

4. Xoay nhanh các bàn tay và làm lặp lại.

Làm động tác này ba lần cho mỗi bên và cố gắng làm mỗi giờ. Mỗi ngày tập nhiều lần, cổ tay bạn sẽ trở nên mềm dẻo sau vài tuần lễ.

Nhớ rằng tập căng duỗi mỗi ngày là một phần quan trọng cho sức khoẻ của bạn. Vì vậy, bạn cũng đừng chỉ hạn chế tập theo bảng danh mục này. Căng duỗi làm cho mọi bộ phận của cơ thể được tăng tưới máu, tăng vận động và có được sự linh hoạt.

9. Phòng ngừa tái phát hội chứng ống cổ tay

Bên cạnh áp dụng các biện pháp điều trị trên, bạn cần phải biết rằng, dù là đã phẫu thuật nhưng hội chứng này vẫn có thể tái phát nếu không có biện pháp phòng tránh hiệu quả. Do đó, để giảm thiểu căng thẳng cho bàn tay và cổ tay, hạn chế cơn đau tái phát, bạn cần chú ý các điều sau:

• Luôn giữ tay thẳng và đặt cổ tay ở một vị trí thoải mái song song với bàn phím.

• Giảm lực và thả lỏng tay cầm khi gõ phím, viết bài, thao tác với máy tính tiền…

• Để cổ tay được nghỉ ngơi vài phút mỗi 30-45 phút làm việc.

• Thực hiện các động tác co duỗi, uốn cong tay vài phút vào giờ giải lao.

• Tránh gập hay uốn cong cổ tay nhiều lần.

• Cải thiện tư thế ngồi, tránh đưa vai và cổ về phía trước quá nhiều vì sẽ làm các dây thần kinh ở cổ bị chèn ép, từ đó gây ảnh hưởng đến cổ tay, ngón tay và bàn tay.

• Thay chuột máy tính nếu bạn cảm thấy không thoải mái và mỏi cổ tay khi sử dụng.

• Nếu làm việc trong môi trường lạnh, hãy đeo găng tay cụt ngón để giữ ấm cho bàn tay và cổ tay.

Để tránh hội chứng ống cổ tay hoàn toàn sẽ rất khó khăn, đặc biệt ở Việt Nam việc đi lại bằng xe máy là yếu tố thuận lợi làm tăng áp lực cổ tay mỗi ngày. Có người chạy xe máy một ngày rất nhiều, khiến cho gây áp lực cổ tay cứ diễn biến nhiều. Ngoài ra, cũng có một số nguyên nhân là do thói quen, một số người có thói quen nằm kê tay nhiều kiểu khác nhau, đó cũng là nguyên nhân gây áp lực cổ tay. Ta có thể tránh trường hợp này.

Ngoài ra, chúng ta có thể tập các động tác cho cổ tay để tăng sự dẻo dai cho khớp và giảm sự chèn ép ở ống cổ tay.

Nếu bạn đang làm các công việc văn phòng phải dùng bàn phím và chuột máy tính liên tục, hãy sử dụng chuột máy tính phù hợp với bàn tay để cảm thấy thoải mái, không bị căng đau cổ tay trong thời gian làm việc dài.

Để bàn tay và cổ tay được nghỉ giải lao thường xuyên: Nhẹ nhàng duỗi và xoa bóp cổ tay định kỳ trong 10 đến 30 giây sau mỗi 15 – 30 phút làm việc nhiều bằng tay. Điều này đặc biệt quan trọng khi bạn phải sử dụng một lực cổ tay lớn hoặc làm các công việc đòi hỏi sự khéo léo của đôi tay.

Ngồi ở tư thế đúng: Việc ngồi sai tư thế thường xuyên có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở vùng cổ. Điều này có thể cũng sẽ khiến các dây thần kinh ở bàn tay bị tác động gián tiếp.

10. Dinh dưỡng dành cho những người mắc bệnh hội chứng hẹp ống cổ tay

Cho đến nay chưa có bằng chứng khoa học chứng minh những loại thực phẩm nào có thể điều trị bệnh xương ống cổ tay. Thực tế, chế độ ăn hợp lý có thể mang lại nhiều lợi ích giúp phòng một số bệnh mãn tính có thể làm tăng nguy cơ mắc phải hoặc làm nặng nề thêm triệu chứng bệnh.

Đứng đầu danh sách những thực phẩm cần tránh khi mắc các bệnh lý cơ xương khớp là rượu bia và các đồ uống có cồn. Sử dụng rượu bia không chỉ ảnh hưởng đến tim mạch, tiêu hóa, gan… mà còn tác động xấu đến hệ cơ xương khớp. Nồng độ calci có trong cơ thể sẽ bị giảm sút do bia rượu, làm ức chế quá trình hình thành các tế bào xương mới, đồng thời gây tăng cảm giác đau tại khớp bị viêm.

Duy trì cân nặng hợp lý (chỉ số BMI từ 18,5 – 23) bằng cách ăn đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết và có chế độ ăn hợp lý như:

• Ăn nhiều loại rau củ quả

• Ăn đủ thức ăn giàu đạm

• Uống sữa: nên uống 2 – 3 ly/ngày. Nếu đang gặp phải tình trạng thừa cân hoặc cholesterol máu cao thì nên thay bằng sữa tách béo

• Tránh ăn quá mặn, quá ngọt

• Hạn chế sử dụng thức ăn nhanh

Hy vọng những thông tin chia sẻ về hội chứng ống cổ tay trên đây thực sự hữu ích với bạn. Khi phát hiện bản thân có dấu hiệu tê, ngứa, đau nhức cổ tay và bàn tay bất thường, hãy đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời nhé!

ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN TRỰC TIẾP

Quý Khách vui lòng bấm số 0986800687 (để gọi Bác sĩ Huệ) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Huệ

Địa chỉ phòng khám bác sĩ Huệ 
153 Tô Ký, Phường Đông Hưng Thuân, Quận 12, TP HCM

++ Khám Cơ Xương Khớp : Thoái hóa khớp gối, cột sống, viêm đau vai gái, viêm khớp dạng thấp, loãng xương, hội chứng ống cổ tay, gout

*** Nội Tổng Quát: Tim mạch, cao huyết áp, suy tim, thiếu máu cơ tim, Tiểu đường, hô hấp

Thời gian khám bệnh tại bệnh viện Thống Nhất : giờ làm việc hành chính thứ 2 đến thứ 6 từ 7h sáng đến 16h chiều

Thời gian khám bệnh tại phòng khám 153 Tô Ký, Q12: thứ 2 đến thứ 6 từ 6h tối đến 8h30 tối. Thứ 7 và chủ nhật từ 8h sáng đến 20h tối

Thời gian bác sĩ trực tại khoa cơ xương khớp sẽ nghĩ khám tại phòng khám 153 Tô Ký, Q12